Νοσηλεία κατ’ οίκον – Σε ποιους απευθύνεται, τι κερδίζουμε

Όνειρο όλων των ασθενών είναι η επιστροφή στο σπίτι. To οικείο περιβάλλον, τα συγγενικά και φιλικά πρόσωπα στο πλευρό τους, ο δικός τους χώρος, όλα συνηγορούν σε αυτό. «Η κατ' οίκον νοσηλεία είναι μια επιλογή διακριτικής και άνετης νοσηλείας. Διευκολύνει την ανάρρωση σε οικείο περιβάλλον, μειώνει τις χρονοβόρες μετακινήσεις, εκπαιδεύει τους οικείους στη φροντίδα του ασθενούς, μειώνει τον κίνδυνο ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων και επανεισαγωγών στο νοσοκομείο, εξασφαλίζει τη συνεχή παρακολούθηση και την ενημέρωση του θεράποντος ιατρού και βελτιώνει την ψυχική διάθεση και την ποιότητα ζωής του ασθενούς».

«Η δυνατότητα ασφαλούς νοσηλείας σε περιβάλλον φιλικότερο του νοσοκομείου είναι ένα από τα πιο σημαντικά πλεονεκτήματα», σημειώνει ο κ. M. Σταθάτος, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εξωνοσοκομειακής Φροντίδας και κατ' οίκον Νοσηλείας (ΕΛΛΕΚΟΝ), μιας επιστημονικής εταιρείας που προωθεί αυτή την ιδέα. «Παρατηρείται ακόμη ταχύτερη ψυχοκινητική ανάρρωση κυρίως ηλικιωμένων και χρονίως ασθενών, μειωμένη θνησιμότητα ασθενών με αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, μειωμένα ποσοστά κατάθλιψης και λιγότερες αρνητικές συνέπειες για την οικογένεια».



Έτσι, οι γιατροί και οι νοσηλευτές νιώθουν μεγαλύτερη ικανοποίηση και άνεση στη δουλειά τους, ενώ αναπτύσσεται μεγαλύτερο αίσθημα εμπιστοσύνης των ασθενών και των συγγενών προς αυτούς. Τα πλεονεκτήματα επιβεβαιώνονται και από τα στατιστικά στοιχεία. «Μελέτη σε 600 ασθενείς», έδειξε ότι από εκείνους που λάμβαναν υπηρεσίες κατ' οίκον νοσηλείας, μόνο το 12%χρειάστηκε να εισαχθεί στο νοσοκομείο.

Παρόμοια ευρήματα προκύπτουν και από πρόσφατη μελέτη σε περισσότερους από 9.000 ασθενείς, η οποία καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η αύξηση στην παροχή υπηρεσιών νοσηλείας κατ' οίκον μειώνει την ανάγκη για εισαγωγή στο νοσοκομείο.

Σε ποιους απευθύνεται

Αιματολογικές εξετάσεις, περιποίηση τραυμάτων, καθετηριασμοί, ενέσεις, ενδοφλέβια χορήγηση ορού και φαρμάκων, είναι σι πιο συνηθισμένες υπηρεσίες που παρέχονται μέσα από τη νοσηλεία στο σπίτι. Υπάρχουν όμως και πολλές ακόμη δυνατότητες. Γι' αυτό και ο κατάλογος αυτών που θα μπορούσαν να τη ζητήσουν μοιάζει ατελείωτος.

Ο νοσηλευτής μπορεί να χρειαστεί να φροντίσει μια μητέρα που μόλις γέννησε, με το μωρό της, ένα άτομο με ψυχιατρικά προβλήματα αλλά και έναν νεαρό με σακχαρώδη διαβήτη που προσπαθεί να προσαρμοστεί (αυτός και η οικογένειά του) σε έναν νέο τρόπο ζωής. To μεγαλύτερο ποσοστό, πάντως, φαίνεται ότι είναι άρρωστοι που συνεχίζουν μια θεραπεία μετά τη νοσοκομειακή νοσηλεία, άνθρωποι που πάσχουν από καρκίνο, παροξύνσεις χρόνιας αναπνευστικής πνευμονοπάθειας ή καρδιακής ανεπάρκειας, παθήσεις του μυοσκελετικού, χρόνια νευρολογικά νοσήματα (άνοια, σκλήρυνση κατά πλάκας κ.λπ.). Δεν πρέπει να ξεχνάμε και ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό ηλικιωμένων με χρόνια νοσήματα και αναπηρίες, οι οποίοι συχνά δεν έχουν συγγενείς και χρειάζονται ιδιαίτερη φροντίδα. Βέβαια, η μεταφορά στο σπίτι, πέρα από την απλή επιθυμία του ασθενούς, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, αυτοί μπορεί να είναι:

• Η ιατρική συγκατάθεση. Αυτή εξαρτάται από τις κλινικές ενδείξεις και τη διαγνωστική ικανότητατου γιατρού.

• Οργανωμένη υπηρεσία νοσηλείας. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η κατάλληλη οργανωτική υποδομή των υγειονομικών υπηρεσιών και η στελέχωση τους με το απαραίτητο προσωπικό (οικογενειακοί γιατροί, επισκέπτριες, νοσηλευτές, κοινωνικοί λειτουργοί κ.λπ.), ώστε να προσφέρεται στον άρρωστο η αναγκαία φροντίδα στο σπίτι και να του εξασφαλίζουν αίσθημα ασφάλειας.

• Η κατάσταση της κατοικίας.

• Η οικονομική δυνατότητα του ασθενούς και της οικογένειας του, σε σχέση με το ασφαλιστικό σύστημα.

• Η εκτίμηση της διάθεσης του πάσχοντος να αρχίσει ή να συνεχίσει σε ένα πρόγραμμα νοσηλείας στο σπίτι.

• Η εκτίμηση της διάθεσης των οικείων να προσαρμοστούν σε ένα νέο πρόγραμμα ζωής.

Πώς παρέχεται η νοσηλεία

Ο σύγχρονος τεχνολογικός εξοπλισμός είναι αυτός που έχει βοηθήσει σημαντικά το έργο της νοσηλείας κατ' οίκον. Ο ασθενής δεν είναι απαραίτητο να κάνει διαφορετική προετοιμασία για τις εξετάσεις που χρειάζεται απ' ό,τι αν πήγαινε σε κάποιο ιατρείο εκτός σπιτιού. Από εκεί και πέρα, βέβαια, η κάθε περίπτωση αντιμετωπίζεται ανάλογα. «Όπως σε κάθε εσωτερικό ασθενή νοσοκομείου, έτσι και σε κάθε κατ' οίκον νοσηλευόμενο ασθενή επιβάλλεται να παρακολουθούμε μια σειρά από παραμέτρους που αποτελούν κριτήρια για την ομαλή βελτίωση της υγείας του ή μπορεί να αποκαλύψουν πρώιμα σημάδια επιδείνωσης που πρέπει να αντιμετωπιστούν έγκαιρα»

Σημαντικό ρόλο σε όλες τις υπηρεσίες που παρέχονται έχει ο νοσηλευτής, ο οποίος διαχειρίζεται τη φροντίδα ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ασθενούς. Ο γιατρός, βέβαια, είναι εκείνος που αποφασίζει και προτείνει τι χρειάζεται. Έτσι, εμπλέκεται είτε άμεσα με συχνές επισκέψεις στο σπίτι είτε έμμεσα με την εποπτεία του.

Νοσηλεία για τα παιδιά

Τα καρκινοπαθή παιδιά χρειάζονται φροντίδα, στοργή και, κυρίως, ψυχολογική στήριξη. Η νοσηλεία στο σπίτι, γι' αυτά, παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Είναι η βελτίωση της ποιότητας ζωής των παιδιών και των οικογενειών τους. Η νοσηλεία στο σπίτι περιλαμβάνει τη διενέργεια απλών ιατρικών πράξεων, όπως αιμοληψία, περιποίηση καθετήρα Hickman, χορήγηση υποδόριων ενέσεων κ.ά.

Επίσης, σημαντική είναι η μείωση του χρόνου αναμονής των παιδιών στα νοσοκομεία, γεγονός που τους προσφέρει ανακούφιση, ηρεμία και ξεκούραση. Εξάλλου, ο μικρότερος κίνδυνος έκθεσης των παιδιών σε μικρόβια στο δρόμο ή στους χώρους αναμονής των νοσοκομείων τα βοηθά να συνεχίσουν τη θεραπεία τους σταθερά και μέσα στο χρονοδιάγραμμα που προβλέπει το πρωτόκολλο θεραπείας.

Υποχρεώσεις και δικαιώματα

Η νοσηλεία στο σπίτι βασίζεται στην εμπιστοσύνη και τη σωστή φροντίδα από τον γιατρό ή τον νοσηλευτή. Θα μπορούσαμε να πούμε, όμως, ότι πρέπει να στηρίζεται και σε κάποιους κανόνες, οι οποίοι θα βοηθούσαν ακόμα καλύτερα αυτή την υπηρεσία.

Τα πρώτα έχουν άμεση σχέση με την ασφαλή και σωστή αντιμετώπιση του από τους υπευθύνους, οι οποίοι οφείλουν να σέβονται την αξιοπρέπειά του και να επιδεικνύουν ενδιαφέρον και προσοχή στις ανάγκες του. Ο ασθενής δηλαδή πρέπει να απολαμβάνει τον εμπιστευτικό χαρακτήρα όλων των πληροφοριών που συνδέονται με την κατάσταση της υγειονομικής του περίθαλψης. Να είναι πλήρως ενημερωμένος για τη φροντίδα και τη θεραπεία που πρόκειται να του παρασχεθεί, για το πόσο θα κοστίσει και με ποιον τρόπο θα διευθετηθεί η οικονομική εκκρεμότητα. Να συζητά τα οφέλη, τους κινδύνους και το κόστος κατάλληλων εναλλακτικών μεθόδων θεραπείας καθώς και να πληροφορείται τις διαφορετικές απόψεις που ενδεχομένως να έχουν οι γιατροί του. Να δέχεται ή να αρνείται τη θεραπεία ή τις μεθόδους υγειονομικής περίθαλψης που συνιστώνται και να ενημερώνεται για τις συνέπειες των δράσεων αυτών. Τέλος, να ενημερώνεται εκ των προτέρων για τις μεθόδους φροντίδας.

Φυσικά, ο ασθενής που δέχεται μια νοσηλεία κατ' οίκον έχει και ορισμένες υποχρεώσεις, κυρίως για τη διασφάλιση της δικής του υγείας. Έτσι, πρέπει να παραμένει υπό τη φροντίδα ενός γιατρού εκπαιδευμένου στην κατ' οίκον νοσηλεία. Να παρέχει ένα πλήρες και ακριβές ιατρικό ιστορικό. Να προσφέρει ένα ασφαλές περιβάλλον κατοικίας, στο οποίο θα παρέχεται η υγειονομική περίθαλψη, και να επιτρέπει όλες τις αναγκαίες αλλαγές στο περιβάλλον αυτό. Να συνεργάζεται με τους γιατρούς και το προσωπικό της υπηρεσίας, καθώς και τους υπολοίπους που συμμετέχουν στην κατ' οίκον φροντίδα του.